Peuteropvang en Ontwikkelrecht peuters
- Met de Subsidieregeling Voorschools Aanbod worden plekken bekostigd voor peuters bij voorschoolse instellingen, onder de voorwaarde dat zij aan een aantal kwaliteitseisen voldoen zodat de peuteropvang een vve- (voor- en vroegschoolse educatie) aanbod is. Ambitie is een toereikend aanbod en een goede spreiding van aanbieders en opvangplaatsen over de stad, zodat er voor alle peuters een plek (dicht bij huis) beschikbaar is en ouders voldoende keuzevrijheid hebben.
- Met het Ontwikkelrecht kunnen alle peuters in de stad momenteel 12 uur per week naar de peuteropvang. Samen met de aanbieders kinderopvang wordt geïnvesteerd in de kwaliteit en het aantal uren in de voorschoolse periode, wat ook van belang is in het kader van preventie en vroegsignalering van specifieke ontwikkelingsbehoeften bij jonge kinderen. Het aantal peuters dat gebruik maakt van het Ontwikkelrecht wordt gemonitord en kritisch wordt gevolgd of kinderen/ouders goed bereikt worden.
- Vanaf 2020 geldt voor gemeenten een wettelijke plicht om aan doelgroepkinderen een voorschools educatief aanbod van 16 uur per week te doen. In Arnhem wordt hier in 2019 al op voorgesorteerd.
Passende Kinderopvang
- Met Passende Kinderopvang (als voorloper van Passend Onderwijs) wordt een vroegtijdige signalering van specifieke ontwikkelingsbehoeften bij peuters in de reguliere kinderopvang (inclusieve kinderopvang) beoogd. Gemeente, wijkteams jeugd, voorschoolse en specialistische aanbieders rollen het concept, waarmee op meerdere locaties al ervaring is opgedaan, stapsgewijs uit over de stad. Daarbij wordt ook gelet op de aansluiting met Passend Onderwijs en ondersteuning ook in de thuissituatie.
Aanpak onderwijsachterstanden
- De geoormerkte rijksmiddelen worden ingezet om alle kinderen met een taal- of ontwikkelingsachterstand een passend aanbod te doen.
- In de voorschoolse periode ontvangen doelgroeppeuters een intensief taalaanbod VVE in een gekwalificeerde voorziening in de stad. De kwaliteit van dit aanbod is in 2016 door de Onderwijsinspectie als zeer hoog aangemerkt en de ambitie is om deze in stand te houden;
- Op de basisscholen krijgen leerlingen met een taalachterstand extra (taal)ondersteuning. De vorm waarin dit gebeurt (bijvoorbeeld schakelklassen, zomer- en weekendschool) wordt bepaald in nauwe samenspraak met de betrokken scholen. Op deze wijze ontstaat ruimte voor maatwerk en wijkgerichte invulling van de aanpak onderwijsachterstanden.
Bovenwettelijk onderwijsaanbod en voorzieningen
Natuureducatie
De kerntaken van het Natuurcentrum Arnhem zijn:
- bijdragen aan de ontwikkeling van een duurzame samenleving in Arnhem;
- het geven van informatie, lessen en cursussen;
- natuur- en milieueducatie voor de basisscholen in Arnhem;
- ondersteunen van Stadslandbouwprojecten.
Het verzelfstandigde Natuurcentrum richt zich verder op
- ondersteuning van maatschappelijke initiatieven en burgerparticipatie op het gebied van bijvoorbeeld duurzaam voedsel, energie, mobiliteit, zorg;
- het bieden van leer- en werkplekken voor mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt;
- het ontwikkelen van meer activiteiten door samen te werken met organisaties en ondernemers in het sociale of culturele domein, sport, recreatie en vrije tijd.
Zorgstructuren voor het onderwijs
Gemeenten hebben wettelijke taken ten aanzien van de uitvoering van de leerplicht- en RMC-functie (regionaal meld- en coördinatiefunctie voortijdig schoolverlaters / vsv). Het doel is dat elke leerling op de juiste school zit en dat zoveel mogelijk jongeren een startkwalificatie behalen. Om dat doel te realiseren:
- is het belangrijk dat leerlingen zo weinig mogelijk ongeoorloofd verzuimen;
- is het voor jongeren die zonder startkwalificatie stoppen met een opleiding, belangrijk dat zij ondersteuning krijgen om de draad opnieuw op te pakken en een voor hen geschikte opleiding af te ronden.
In het kader van de landelijke vsv-aanpak wordt er een lokaal en een regionaal programma uitgevoerd. Speerpunten in het lokale programma zijn verhogen van de ouderbetrokkenheid en extra inzet op ziekteverzuim bij een aantal scholen (extra spreekuren, werken volgens vaste methodiek). Voorts ligt de focus (regionaal) op:
- een sluitende aanpak voor jongeren in een kwetsbare positie in de overgang van voortgezet (speciaal) onderwijs naar mbo;
- een sluitende aanpak voor deze groep in de overgang van school naar werk.
Wijkgerichte aanpak voortijdig schoolverlaten
Vanaf het schooljaar 2017-2018 is € 0,8 miljoen toegevoegd aan het budget van de sociale wijkteams om vanuit de wijk en samen met de scholen beter te kunnen sturen op het tegengaan van vroegtijdig schoolverlaten door jongeren.
Volwasseneneducatie
Binnen de volwasseneneducatie is het terugdringen van laaggeletterdheid een belangrijk speerpunt. Mensen met beperkte taal- reken- en digitale vaardigheden ondervinden belemmeringen in hun dagelijks functioneren. Dit geeft problemen bij de opvoeding van kinderen, het volgen van onderwijs, het vinden en behouden van werk, het leiden
van een gezond leven, het maatschappelijke redzaamheid zijn en het participeren in actief burgerschap.
Volwasseneneducatie heeft de ambitie om:
- de laaggeletterden te bereiken en met name het bereik van de autochtone doelgroep te vergroten;
- educatie te verbinden met de ontwikkelingen in het sociaal domein;
- een sluitend leeraanbod van formele en non-formele educatie te creëren;
- het aanbod van educatie te vernieuwen met aandacht voor digitale vaardigheden;
- het aantal laaggeletterden in Arnhem en in de regio te verminderen.
In november 2017 heeft de raad van Arnhem het amendement 'effectieve aanpak laaggeletterden' (17A35g) aangenomen. Hiermee is € 250.000,- vrij gemaakt voor de aanpak van laaggeletterdheid in 2018 en 2019.
Het budget wordt ingezet voor een aanpak die is gericht op het vergroten van bekendheid en bewustwording, op signalering en toeleiding door professionals, het inzichtelijk maken en verbinden van aanbod, en monitoring.
De Arnhemse aanpak sluit aan op het Regionaal Educatie Programma 2015-2018. In dit programma geven de gemeenten in de regio Midden Gelderland aan hoe zij samen uitvoering geven aan de Wet Educatie Beroepsonderwijs.
Ook op regionaal niveau is er veel aandacht voor verbinding met het sociale domein en ontwikkeling en aansluiting van formele en non-formele educatie. Naast de jaarlijkse subsidie aan Rijn IJssel als aanbieder voor formeel onderwijs is er een subsidieregeling opgezet die maatschappelijke organisaties aanmoedigt om non-formele aanbod te ontwikkelen. Door de regio zijn er meerdere 'kernteams laaggeletterdheid' actief waarin aanbieders en maatschappelijke organisaties met elkaar samenwerken om laaggeletterdheid te verminderen en in de toekomst te voorkomen.
In het landelijke actieplan 'Tel mee met Taal werken diverse ministeries samen om in de arbeidsmarktregio de lokale aanpak van laaggeletterdheid en leesbevordering een extra impuls te geven. Arnhem (en de regio) zijn op dit rijksprogramma aangesloten. Gemeenten en maatschappelijke organisaties die zich inzetten tegen laaggeletterdheid kunnen voor ondersteuning gebruik maken van Stichting Lezen & Schrijven.