Geamendeerde begroting 2019-2022

Klimaat en energie

Wat gaan we doen

Klimaatakkoord
Op landelijk niveau wordt gewerkt aan het klimaatakkoord om te komen tot de Nederlandse bijdrage aan de afspraken van Parijs. Het klimaatakkoord moet ervoor zorgen dat Nederland 49 procent minder CO2 uitstoot in 2030 ten opzichte van het niveau in 1990. Een belangrijke rol is weggelegd voor de regio's middels de regionale energiestrategie (RES) en de Arnhemse bijdrage hieraan. In de RES moet de energieopgave van de regio worden benoemd, met daarbij het potentieel voor duurzame opwekking en besparingen en een voorstel om de energievraag en het aanbod bij elkaar te brengen. De energiestrategie omvat tevens een overzicht van de acties die al in gang gezet zijn en versneld kunnen worden, beoogde concrete resultaten, een gezamenlijk uitvoeringsprogramma voor de korte termijn en een agenda voor de langere termijn. Het uitgangspunt van de RES is dat een breed regionaal samenwerkingsverband de nationale afspraken over het realiseren van veel meer duurzame energie een regionale invulling krijgt. Begin januari 2019 zal een 'startnotitie' met hierin een voorstel voor de Arnhemse bijdrage wordt voorgelegd aan de gemeenteraad. In de zomer van 2019 dient de concept-RES voor iedere regio vastgesteld zijn door de gemeenteraad met daarin het bod aan het rijk over de regionale bijdrage aan de landelijke opgave.

New Energy made in Arnhem
In deze begroting wordt structureel meer geld vrij gemaakt. Dit is nodig om invulling te geven aan de toenemende landelijke en lokale ambitie en urgentie om klimaatverandering aan te pakken. De gemeenteraad heeft in maart 2018 de aanbevelingen van de rekenkamer overgenomen om versnelling aan te brengen in de doelen zoals gesteld in het programma en het aanstaande klimaatakkoord. Hierover is de gemeenteraad in juni 2018 geïnformeerd. In samenhang met de hierboven geschetste RES, zal de raad een voorstel voorgelegd krijgen voor de voor de periode New energy made in Arnhem 2020 - 2030.

Warmtetransitie en verduurzaming van de stad
De warmtetransitie en verdere verduurzaming van de stad heeft landelijk en lokaal prioriteit en met de verplichting om aardgasvrij te worden, wordt de aanpak urgenter. De gemeente neemt een actieve regierol bij de warmtetransitie en verduurzaming van de stad en dat gaat wijkgericht. De komende periode wordt gestart met het aardgasloos maken van tenminste drie wijken. Voor een aardgasvrij Arnhem worden criteria vastgesteld en zo snel mogelijk voorgelegd aan de gemeenteraad. Vanuit deze uitgangspunten worden tenminste drie wijken geselecteerd om te starten in 2019. De keuze van de wijken wordt samen met stakeholders gemaakt, zoals netbeheerder Alliander, de woningbouwcorporaties en de wijk. Voor alle Arnhemse wijken moet wettelijk in 2021 een warmtetransitieplan gereed zijn.

Klimaatfonds
Het klimaatfonds is opgezet om de stad te verduurzamen en de landelijke en Arnhemse klimaatdoelen te realiseren.  We verwerken de doelen van het Parijsakkoord en andere internationale, nationale en regionale afspraken in New energy made in Arnhem. Het voorkomen van energiearmoede is daarbij uitgangspunt.

Het klimaatfonds heeft als doel om te investeren in en met de stad. De investeringen uit het klimaatfonds moeten bijdragen aan de klimaatdoelen van Arnhem en minstens met een even groot bedrag uit de stad worden vergroot. Hierdoor lokken gemeentelijke investeringen noodzakelijke investeringen uit van overige overheden, bedrijven en bewoners. Het klimaatfonds is niet bestemd voor verduurzamen van gemeentelijk vastgoed. Het inzetten en prioriteren van het klimaatfonds vindt plaats in overleg met de stad. In het kader van de regionale energiestrategie en het Arnhemse klimaatbod aan het rijk met daarbij de afspraken die de gemeente provinciaal, regionaal en lokaal met overheden, bedrijven, en corporaties maken is daarbij leidend.

Vanuit het Europees project 'Climate active neighbourhood' is het Arnhemse aanjaagfonds opgericht. Met dit fonds worden inwoners en bedrijven op weg geholpen en uitgedaagd om initiatieven te ontwikkelen die bijdragen aan de Arnhemse klimaatdoelen. Een financiële regeling vanuit het klimaatfonds om deze initiatieven blijvend te ondersteunen is denkbaar.

Arnhem als hotspot Energy (zie ook V01 Vitale economie Arnhem Nijmegen)
Door innovaties te stimuleren en goede triple helix samenwerking tot stand te brengen wordt de komende jaren vanuit economisch en duurzaamheidsperspectief hier extra inzet op gepleegd. Een sterk energie en milieutechnologie versterkt de Arnhemse economische positie en geeft de innovatie die nodig om de klimaatdoelen te bereiken. In de Investeringsagenda Arnhem Nijmegen is Energy hotspot als een belangrijk economisch icoonprogramma opgenomen. De samenwerking met provincie Gelderland, gemeente Nijmegen en Economic Board regio Arnhem Nijmegen kan de positie van het Arnhemse Energiecluster verder versterken.

Luchtagenda en milieuzone
Eén van de doelen uit New energy made in Arnhem is het reduceren van de uitstoot van stikstofoxiden en roet (10 % in 2020). Eind 2017 en begin 2018 is de gemeenteraad geïnformeerd over de voortgang van enkele maatregelen en is aangekondigd dat er in 2018 een luchtagenda zal worden voorgelegd aan de gemeenteraad. In de luchtagenda zal in ieder geval d e milieuzone zoals eerder in de gemeenteraad besloten worden opgenomen, maar niet uitgebreid naar brommers en scooters (ook niet elders in de stad) en er komt geen uitbreiding van het zonegebied. De binnenstad heeft daarnaast zowel op milieugebied als in de aantrekkelijkheid van de openbare ruimte baat bij een schoon stadsdistributiesysteem. Daarvoor wordt de samenwerking met ondernemers aan de realisatie daarvan opgezocht.

Windmolens
Arnhem faciliteert waar mogelijk de komst van meer windmolens. Hierbij zijn draagvlak, participatie en winstdeling door omwonenden van belang (Amendement Tekstuele puntjes op de i - 18A34). De komst van meer windmolens is onderdeel van het Arnhemse deel in de regionale energiestrategie (RES).

Verduurzamen maatschappelijk vastgoed
Gemeente overlegt met scholen, sportverenigingen, zorginstellingen en andere eigenaren/gebruikers van maatschappelijk vastgoed op welke wijze zij hun panden kunnen verduurzamen door verbindingen te leggen met partijen uit het lokale netwerk en te faciliteren in kennisuitwisseling en advisering (zoals de Green Deal verduurzamen zorginstellingen Arnhem eo, april 2018). Het gemeentelijk vastgoed wordt fasegewijs verduurzaamd met de Trias Energetica (eerst energie besparen, restbehoefte zoveel mogelijk duurzaam invullen) als kompas (zie paragraaf Onderhoud Kapitaalgoederen ).