Geamendeerde begroting 2019-2022

Gezondheid en Milieu

Wat gaan we doen

Volksgezondheid
Arnhem richt zich op een aanpak die zich verbreedt tot de achterliggende problematiek (een integrale aanpak/samenwerking tussen domeinen). Specifiek wordt ingezet op:

  • Het komen tot een rookvrije generatie, door bijvoorbeeld bewustwording bij verenigingen voor rookvrije zones en eventueel speelplekken in afstemming met de wijken.
  • Aanpak overgewicht en obesitas bij kinderen (waaronder gezonde voeding en meer bewegen); door onder andere doorontwikkeling/implementatie van aanpakken als JOGG- en GO!
  • Preventieve maatregelen gericht op het terugdringen van alcohol- en middelengebruik, internet- en gameverslaving bij jongeren en preventieve inzet om de mentale gezondheid te stimuleren.
  • Vanuit Geboortezorg en Jeugdgezondheidszorg wordt specifiek ingezet op een goede start van kinderen door bijvoorbeeld kwetsbare toekomstige ouders voor te bereiden op de komst van hun kind.

Klimaatadaptatie
Naar aanleiding van de wateroverlast in de zomer van 2014 is in 2015 de Aanpak Wateroverlast Arnhem-Noord vastgesteld. De aanpak is nadrukkelijk een gedeelde verantwoordelijkheid van de overheid (gemeente en waterschap) en de particulieren (bewoners, bedrijven, instellingen). Binnen het Gemeentelijk Rioleringsplan (GRP)-budget is ruimte gemaakt voor maatregelen die bijdragen om Arnhem klimaatbestendig (klimaatadaptatief) te maken. Met dit budget kunnen kansen worden benut om bij werkzaamheden in de openbare ruimte ook de gevolgen van extreme regenval te verminderen. In veel gevallen zullen deze maatregelen ook bijdragen aan het verbeteren van het stadsklimaat, het verminderen van de opwarming van de stad tijdens perioden van langdurige hitte zoals die zich ook tijdens de zomer van 2018 hebben gemanifesteerd. Ingezet wordt op het verminderen van de opwarming van dicht bebouwde, versteende delen van de stad en het beschermen van die gebieden die bijdragen aan de af/verkoeling zoals de parken. Het derde thema met betrekking tot klimaatadaptatie betreft de gevolgen van langdurige droogte zoals die in de zomer van 2018 voor het eerst echt zijn gevoeld.

De eigen Arnhemse opgaven met betrekking tot klimaatadaptatie zijn nauw gerelateerd aan de landelijke opgaven waarin wordt gestreefd naar een klimaatbestendig Nederland in 2050. Voorafgaand daaraan dient in 2020 in alle taken en werkzaamheden klimaatbestendig te worden gehandeld. Met betrekking tot deze laatste opgave heeft de gemeente al hele grote stappen gezet: bij alle werkzaamheden in de openbare ruimte wordt gekeken naar mogelijke maatregelen die bijdragen aan een klimaatbestendiger Arnhem. Verder wordt het Platform Arnhem Klimaatbestendig (AKB) ondersteund in het bewust maken van elke Arnhemmer over zijn of haar rol in het klimaatbestendig maken van onze stad. Naast de gemeentelijke bijdrage ondersteunen onze beide waterschappen ook het Platform AKB, zowel financieel als met kennis en kunde.

Het realiseren van een steeds klimaatbestendiger Arnhem is dus een brede opgave voor de gehele stad die, mede gezien de  noodzakelijke inzet van onze inwoners, nauwe afstemming vraagt met andere ruimtelijke (zoals de energietransitie) en sociale (leefbaarheid) opgaven.

Watervisie
De opgaven met betrekking tot klimaatadaptatie zullen ook een plek krijgen in de (nieuwe) watervisie. De watervisie is de opvolger van het Arnhemse Waterplan (2009-2015) en zal de gezamenlijke koers verwoorden van gemeente en waterschappen hoe om te gaan met het water in Arnhem in relatie tot de klimaatverandering. De Watervisie zal naar verwachting in 2019 vastgesteld worden en tegelijkertijd met de aanpassing van de waterbergingsovereenkomst Arnhem-Noord II (2013) worden ondertekend.

Riolering
Het huidige Gemeentelijk Rioleringsplan 2014-2018 (GRP5) loopt eind 2018 af. Met de komst van de
Omgevingswet vervalt de noodzaak van een apart, momenteel nog wettelijk verplicht, GRP. Een meerjarig rioleringsplan sluit minder aan bij een integrale aanpak van de totale openbare ruimte waarbij ook thema’s als klimaatadaptatie worden meegenomen. Het verlengen van het huidige GRP tot het moment van invoering van de Omgevingswet (nu voorzien 2021) is daarom gekozen als meest pragmatische oplossing. Grote projecten in 2019 zijn Spijkerbuurt, Geitenkamp en Schaarsbergen.

Afval
In 2018 is omgekeerd inzamelen stadsbreed ingevoerd met uitzondering van de binnenstad. Met de invoering van een prijsprikkel (Diftar) wordt verwacht dat er een extra impuls wordt gegeven om de landelijke doelstellingen op het gebied van afvalscheiding te realiseren.
Vooruitlopend op de invoering van Diftar zal in 2019 ingezet worden op het verbeteren van de knelpunten in het huidige inzamelsysteem. Verder wordt gekeken welke extra maatregelen behulpzaam of noodzakelijk zijn voor een succesvolle start van Diftar.

Milieubeheer

  • Energie, duurzaamheid en  luchtkwaliteit: De ambities voor energie en duurzaamheid en luchtkwaliteit zijn vastgelegd in het programmaplan New energy made in Arnhem (september 2015). De focus ligt primair op versterking van de Energie- en Milieutechnologie-sector (EMT), energiebesparing een toename van het aandeel duurzame energie en de voorbeeldige gemeente. Meer informatie is te vinden in Veranderopgave Klimaat en Energie.
  • Bodem en ondergrond: Het is een gemeentelijke taak (vanuit de Wet bodembescherming (Wbb) en de Wet algemene bepalingen omgevingsrecht (Wabo) te zorgen voor de instandhouding en het verbeteren van een bodem die geschikt is om op te wonen en om op te werken. Ook draagt de Wbb bij aan de bescherming van kwetsbare gebieden (in verband met natuur en drinkwaterwinning). Arnhem is bevoegd gezag Wbb en voert namens het Rijk de wettelijke taken uit (onderzoek, beschikkingen, toezicht en handhaving). Naast deze wettelijke taken is er de ambitie om de ondergrond in te zetten bij de klimaatadaptatie en als duurzame bron van energie.
  • Externe veiligheid: Externe veiligheid gaat over het beheersen van risico’s die mensen lopen door opslag, productie, gebruik en vervoer van gevaarlijke stoffen in hun omgeving. Arnhem heeft de risicovolle activiteiten in beeld en bij (ruimtelijke) ontwikkelingen wordt er rekening gehouden met het aspect externe veiligheid.
  • Geluidshinder: Geluidshinder wordt steeds meer via een programmatische aanpak onder controle gehouden. Het lopende Actieplan Omgevingslawaai voor bestaande woningen en wegen was daar de eerste stap in. De volgende stap is het aanpassen van het geluidbeleid aan deze aanpak en het veranderen van de saneringsopdracht aan de ODRA. De aanpak van nieuwe situaties bestaat uit het voorkomen van nieuwe geluidgehinderden.
  • Milieuhandhaving: Vergunningverlening en handhaving dragen bij aan het behalen van de landelijke doelstellingen op het gebied van milieu en gezondheid. Deze taken worden uitgevoerd door de ODRA. De prioriteit ligt op een actueel vergunningenbestand en goed naleef gedrag van bedrijven.

Handhaving leefbaarheid en veiligheid
Met het amendement 'De overlast te lijf' van november 2017 is de handhavingscapaciteit in de fysieke ruimte structureel uitgebreid met 5 fte (3 fte vanaf 2018, 2 fte vanaf 2020). Het team Handhaving bestaat uit team Leefbaarheid voor handhaving in de wijken (10,4 fte, vanaf 2020: 12,4 fte) en team Veiligheid (8 fte) voor handhaving ten behoeve van veiligheid.