Diverse onderdelen binnen de begroting moeten worden verhoogd als gevolg van prijs (loon) ontwikkelingen. Voor de ambtelijke loonsom geldt dat de huidige CAO op 1 januari afloopt. Momenteel is er nog geen zicht op de inzet voor loonsverhoging. In deze MJPB wordt met een schatting van 2% stijging van de loonsom gerekend. Daarnaast worden de bijdragen aan gesubsidieerde instellingen geïndexeerd volgens de afgesproken percentages. De nominale compensatie van de gemeenschappelijke regelingen volgt uit de betreffende begrotingen die reeds (vrijwel) allemaal ter besluitvorming zijn voorgelegd.
De gemeente heeft zich contractueel verplicht om de Overheidsbijdrage arbeidskostenontwikkeling (OVA) aan de zorgaanbieders binnen het sociaal domein door te geven, voor zover deze middelen ook door het Rijk aan de gemeente ter beschikking worden gesteld. De compensatie voor loon en prijs voor 2019 bedraagt 2,9%.

Volumeontwikkeling

In het budget voor volumeontwikkelingen wordt er vanuit gegaan dat dit budget volledig nodig is voor de dekking van de kosten van areaal en volume ontwikkelingen. De systematiek die hiervoor in de raadsbrief van januari 2018 werd geïntroduceerd ter verbetering van de robuustheid van de begroting is nog nieuw, en moet nog verder uitgewerkt worden. Op basis van deze uitwerking wordt gestreefd naar een objectieve toedeling van deze volumestijging aan budgetten die door de groei van de stad ook daadwerkelijk verhoging behoeven. Onzeker is nog welk bedrag hiervoor uiteindelijk daadwerkelijk noodzakelijk zal zijn. Om deze reden wordt het verantwoord geacht om op voorhand éénmalig een deel van het voor volumestijgingen gereserveerde budget in te zetten voor de intensivering van het wegenonderhoud. Als in de loop van 2019 blijkt dat hierdoor onvoldoende ruimte over is gebleven om andere onvermijdelijke volumestijgingen op te vangen, dat zal een eventuele overschrijding ten laste van het jaarresultaat 2019 komen. Bij de vaststelling van de MJPB 2020-2023 kan dan het structurele effect daarvan worden meegenomen bij de dan opnieuw vast te stellen te reserveren ruimte voor volume- en prijsstijgingen.

Aanvullende ontwikkelingen

Per januari 2018 zijn de (pensioen)premies voor ambtenaren gestegen. Daarnaast ontstaan er meerkosten als gevolg van de invoering van het Individuele Keuzebudget (IKB). Dit leidt tot een structureel knelpunt dat uit binnen de algemene middelen wordt opgevangen. Daarnaast is er nu al een vooraankondiging van een nieuwe stijging van de pensioenpremie per januari 2019. Ook dit effect leidt tot een nadeel binnen de algemene middelen.

De meeropbrengst OZB ad € 75.000 betreft de extra opbrengst direct volgend uit de netto toevoeging van woningen of niet-woningen.

Ontwikkeling afvalstoffenheffing

De afvalstoffenheffing mag kostendekkend zijn, waarbij als uitgangspunten het knelpunt rondom PMD (zie 2.3.2 Wonen in een duurzamer Arnhem ) en het terugdraaien van de bezuiniging op de kwijtschelding (zie 2.3.1 Meedoen in een socialer Arnhem) niet aan de afvalstoffenheffing wordt toegerekend. Op basis van onderstaande ontwikkelingen stijgt voor 2019 het tarief voor de afvalstoffenheffing licht. Het tarief is echter nog niet kostendekkend.

Recent heeft de Raad besloten tot uitstel van de invoering van Diftar. De gevolgen hiervan zijn in deze begroting verwerkt. Er is voor 2019 uitgegaan van voortzetting van de huidige wijze van tarifering: een vast bedrag voor één- en voor meerpersoonshuishoudens. In het tarief wordt rekening gehouden met een aantal kosten die het omgekeerd inzamelen beter faciliteren en met de voorbereiding van de invoering van Diftar.

In de MJPB 2018-2021 werd er al rekening mee gehouden dat door een betere afvalscheiding de kosten van afvalinzameling en -verwerking dalen, en de opbrengsten van herbruikbare afvalstromen zullen toenemen. Deze voordelen leiden tot een lagere afvalstoffenheffing en daarmee een lagere begrote belastingopbrengst. Voor de bepaling van de hoogte van de afvalstoffenheffing 2019 in de MJPB 2019-2022 zijn de ramingen voor de opbrengst uit de afvalstoffenheffing aangepast vanwege:

• extra kosten voor beheer en onderhoud van ondergrondse containers;
• verwachte prijsstijging als gevolg van de reguliere indexering van de contracten voor afvalinzameling en -verwerking. Gerekend wordt met het voor de MJPB 2019 geldende normatieve percentage voor prijsstijgingen van 1,6%;
• De ontwikkeling van kosten van afvalinzameling en -verwerking. De belangrijkste ontwikkelingen zijn:
  - De financiële gevolgen van uitstel invoering Diftar: minder beheerskosten in 2019, maar ook minder besparingen op de kosten van afvalinzameling en -verwerking en minder opbrengsten uit herbruikbare afvalstromen.
  - In 2019 kosten voor de voorbereiding van de invoering van Diftar: projecten om een beter vertrekpunt voor invoering Diftar te creëren (PMD, grofvuil, stimulerings-, nudgingprojecten) (€ 100.000), voor communicatie (€ 150.000) en projectmanagement (€ 150.000). Voor het continueren van de inzet van afvalcoaches wordt € 250.000 geraamd. Verder wordt rekening gehouden met een investering van
  € 500.000 voor cardreaders om te kunnen voldoen aan eisen voor privacy.
  - tenslotte een verwachte hogere vergoeding die de gemeente zal ontvangen voor herbruikbaar PMD-afval door nieuwe contractvorm.

Per saldo stijgt het tarief voor de afvalstoffenheffing in 2019 met 0,5%.

Ontwikkeling rioolheffing (R9)

De lasten van de riolering en de baten uit de rioolheffing zijn ook geactualiseerd. Een belangrijke aanname die hieraan ten grondslag ligt is de afspraak 4.9, dat de rioolheffing jaarlijks mag groeien met 1,5%. De voor- en nadelige verschillen worden verrekend met de bestemmingsreserve Groot onderhoud Openbare Ruimte. Het voordelige saldo blijft zo beschikbaar voor toekomstige ontwikkelingen met betrekking tot de riolering. Per saldo heeft de actualisatie van de rioolheffing geen effect op de Algemene middelen.

Het bovenstaande resulteert in het volgende plaatje dat de lastenontwikkeling voor 2019 afzet tegen 2018

In recente jaren is als gevolg van de lage rentestand de gemiddeld te betalen rente voor de gemeente gestaag gedaald. Deze zal naar verwachting de komende jaren rond de 2% schommelen. De omslagrente is vorig jaar, als gevolg van gewijzigde wetgeving in het Besluit Begroting en Verantwoording (BBV) verlaagd naar 2%. De gemeente is niet meer vrij in het bepalen van de intern in rekening te brengen omslagrente, maar moet binnen marges de gemiddelde marktrente worden gevolgd. Een omslagrente van 4%, zoals de gemeente hanteerde voor 2018, is dus niet meer toegestaan. Om meerjarig gebruik te blijven maken van de lage marktrente en om de omslagrente stabiel en meerdere jaren constant te kunnen houden, kiest de gemeente ervoor om nu en in de komende jaren leningen met lange looptijden aan te trekken waarvan de rente nog steeds laag is (onder de 2%) en waardoor de omslagrente ook voor 2019 onveranderd kan blijven op 2%. Wanneer de rente in de jaren na 2019/2020 niet gaat stijgen is de kans aanwezig dat de omslagrente verlaagd moeten worden om te voldoen aan de eisen uit het BBV. Er zijn voor deze begroting dan ook geen financiële consequenties.

Dividenduitkering Bank Nederlandse Gemeenten (BNG)

De BNG heeft bekend gemaakt dat de zij de komende periode meer dividend zal uitkeren